به نقل از «مهر»

مساجد اثرگذار مرکز ثقل مبارزه با حکومت پهلوی بودند

تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۲۸۳۹۸

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست معرفی و بررسی کتاب «مسجد رهبر» از سلسله نشست‌های تاریخ معاصر انقلاب اسلامی، با حضور جواد کامور بخشایش، یکشنبه ۲۴ دی در سرای کتاب موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

جواد کامور بخشایش، در ابتدای سخنان خود گفت: «مسجد رهبر» به مسجدی در مشهد اشاره دارد که نزدیک حرم قرار داشت و در دوره‌ای مرکز فعالیت‌های سیاسی مقام معظم رهبری بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نقش مساجد در طول تاریخ روشن و آشکار است. در دوران انقلاب اسلامی بسیاری از بزرگان، مسجد را مرکز مبارزه خود قرار داده بودند. مسجد محل گردآمدن، تبادل افکار و اندیشه‌ها، باورها، توسعه دانش دینی و محلی برای تمرکز و هم‌اندیشی و وحدت بود. مساجد وحدت‌آفرین بودند و این وحدت نمود خود را در عرصه‌های مختلف نشان داده است.

وی افزود: رشد اندیشه‌های دینی و سیاسی در مسجد شکل می‌گرفت. مساجد اثرگذاری داریم که دین و سیاست را جدا از هم نمی‌دانستند و نقش جدیدی ایفا می‌کردند. مساجدی مانند عضدالله بازار، ابوذر و هدایت سال‌ها مرکز ثقل مبارزه بودند. پهلوی می‌دانست که با یک نهاد جدی مبارزه روبه‌رو است. جریان مبارزات انقلابی همه افراد، برخاسته از مسجد بود. این مرکز بودن تداوم دارد و در سال‌های بعد از انقلاب نیز مسجد مرکز ثقل است. وقتی کارنامه و زندگی افراد شاخص را رصد می‌کنیم، می‌بینیم که همه اینها پایگاهشان مسجد بوده است. مسجد حتی در دوران دفاع مقدس نیز نقش ایفا می‌کرد و امروزه نیز نقش مهمی دارد. پرداختن به مسجد و مراکزی از این دست در پیگیری نهضت امام (ره) بسیار جدی است. اما یک مسجد ویژه هم در مشهد داریم که محوریت این کتاب به نظر من موفق است.

کامور بخشایش ادامه داد: در بدنه مذهبی طیفی داریم که مساجد را هیچگاه از سیاست جدا نمی‌دانستند و نمی‌دانند. آیت‌الله مدرس گفته بود دیانت ما عین سیاست ماست. عمده‌ترین مسائل مربوط به حوزه سیاست از دل همین مساجد بیرون می‌آمد. مذهب همیشه با سیاست آمیخته بود. اندیشه‌های یک نوجوان و جوان با همین مساجد شکل می‌گرفت. مسجد در اندیشه دینی ما صرفاً محل عبادت نیست. در طول دوره مبارزه مساجد همین نقش را داشتند. مرکز ثقل مردم متدین مساجد بود.

نویسنده کتاب «نامی که ماند» در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش ویژه مساجد در دوران نهضت امام خمینی (ره) گفت: مساجد نقش هدایت‌گری و روشنگری را در تمام دوران نهضت امام (ره) ایفا کرده‌اند. مسجد رهبری اما نقشی ویژه‌تر داشت. گرآورندگان این کتاب توانستند نقش این مسجد را در طول مبارزه به تصویر بکشند. به طور کلی از این اثر می‌توان به عنوان یک تاریخ شفاهی خوب نام برد. مقام معظم رهبری به عنوان یک مبارز و مصلح اجتماعی زمانی به مسجد کرامت می‌پیوندند که در آغاز مبارزه قرار دارند.

کامور بخشایش افزود: تاریخ مشهد نشان می‌دهد ایشان در چند مسجد حضور فعال داشتند، اما انگار سرنوشت مسجد کرامت با سرنوشت مقام معظم رهبری در هم تنیده شده است. این مسجد بانی‌ای داشت که صاحب یک چلوکبابی بود و بسیار انفاق می‌کرد. ایشان به این جمع‌بندی می‌رسد که باید حسینیه‌ای احداث کنند و بعد مسجد. مقام معظم رهبری در تمام فعالیت‌هایی که در این مسجد داشتند، با نوآوری عمل می‌کردند. کارشان صرفاً روایت حدیث برای مردم نبوده است بلکه فراتر از آن می‌رفتند. گستره دانش ایشان بسیاری را به سوی این مسجد جذب کرد. حضور جوان و طلبه جوان انقلابی در این مسجد چشمگیر بود. ایشان شخصیتی محبوب بودند. مردم به ایشان به عنوان یک شخصیت مبارز دینی نگاه می‌کردند که در بیان مطالب نوآوری دارد.

نویسنده کتاب «شیخ شریف» در ادامه درباره دیگر ویژگی‌های فعالیت مقام معظم رهبری در طول دوران قیام گفت: رهبری در آن مسجد مسائل دینی را محملی برای طرح مسائل سیاسی در لفافه می‌دانستند. در عین حال تلاش می‌کردند مطالب را به گونه‌ای بیان کنند که بهانه‌ای دست ساواک ندهند. همه حرکت‌های ایشان مورد رصد قرار می‌گرفت. به ایرانشهر تبعید می‌شوند. وقتی برمی‌گردند مبارزه مردم علیه رژیم عیان‌تر شده و به شکل تظاهرات خودنمایی می‌کند. رهبری در اینجا نقش دیگری دارند و هدایت و نظارت را به دست می‌گیرند. تلاش برای بهانه ندادن به دست حکومت سبب شده بود مردم عادی بیشترین جذب را به این مسجد داشته باشند.

وی افزود: مقام معظم رهبری مسجد را به عنوان کلاس درس تلقی می‌کردند. از تخته سیاه در مسجد بهره می‌بردند. این کار پیشتر مرسوم نبوده است. این نوآوری جذابیت‌هایی برای مخاطب داشت و بر اساس آن جذب شخصیت مقام معظم می‌شدند. کودکان و نوجوانان نیز با این مسجد انس گرفته بودند. همین عامل باعث شکوفایی این مسجد شد. مجموعه‌ای از شخصیت‌های مؤثر مشهد با ایشان در ارتباط بودند. علاوه بر اینها اهل مطالعه بودند. آن زمان مرسوم نبود که روحانی رمان بخواند، اما ایشان ادبیات روز را پیگیری می‌کردند. کتاب امانت می‌گرفتند. ایشان جایی فرموده‌اند که من انقلاب‌های دنیا را با این رمان‌ها خوانده‌ام. علاوه بر آن با مسائل روز ارتباط می‌گیرند. جامع‌الاطراف بودن ایشان سبب می‌شود که با بدنه سیاسی، دینی و… مرتبط شوند. تلاش ایشان این است که جامعه‌ای کاملاً قرآنی را ایجاد کنند. برخی از فرمایشات مقام معظم رهبری بعدها تبدیل به کتاب می‌شود، اما برخی هنوز به دست جامعه نرسیده است. تفسیر قرآنی که در این مسجد صورت می‌گیرد، واقعاً اثرگذار است. هم بحث قرآنی می‌کند و هم سعی می‌کند تا امامان را به عنوان مصلحان اجتماعی به مخاطب بشناساند. مسجد کرامت یک مسجد تراز انقلاب اسلامی بود که یک انسان تراز در آن نقش‌آفرینی می‌کرد.

کامور بخشایش در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که مقام معظم رهبری در مسجد کرامت به دنبال شبکه‌سازی بودند، گفت: بعد از بازگشت مقام معظم رهبری از تبعید در سال ۱۳۵۶ رخدادهایی چون شهادت آیت‌الله مصطفی خمینی و فوت علی شریعتی به جریان انقلاب رشد بیشتری داده بود. مردم به خیابان‌ها می‌آمدند. ساماندهی این تظاهرات، طراحی شعار و بنر با ادبیات و امکانات روز مرکزی برای ساماندهی می‌خواست. بنابراین مداحان، شاعران و نویسندگان در خدمت این جریان قرار گرفتند. راهپیمایی‌ها از بیوت مراجع و از مسجد کرامت آغاز می‌شد.

نویسنده «یاسی در قفس» ادامه داد: مقام معظم رهبری به دنبال شبکه‌سازی بودند. ایشان تا اواخر دی به دنبال دعوت امام (ره) و تماس شهید مطهری مشهد را ترک می‌کنند و به تهران می‌آیند. زمانی که مبارزه علنی شد، بسیاری از شب‌ها را در مسجد می‌گذراندند و این شکل جدیدی از مبارزه تا قبل از خروج از مشهد بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی کمیته انقلاب نیز در همین مسجد شکل گرفت. در شرایط کنونی نیز همان طیف‌های مختلف جوانان طلبه و دانشجو در مسجد حضور دارند و نام مسجد را «مسجد رهبر» گذاشته‌اند.

وی در پایان گفت: در تاریخ‌نگاری ارایه مدل‌های جدید بر اساس سلیقه مخاطب مؤثر است. پژوهش‌های خوبی در مورد این مسجد انجام گرفته و کار مستندی با تکیه بر ۷۰ راوی انجام شده است. هم شکل مهندسی کتاب و غنای تحقیقاتی بسیار ارزشمند است و در شناخت جامعه مشهد نیز مؤثر عمل می‌کند.

کد خبر 5995794 فاطمه میرزا جعفری

منبع: مهر

کلیدواژه: مقام معظم رهبری مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای انقلاب اسلامی ایران دوران دفاع مقدس نقد کتاب معرفی کتاب کتاب و کتابخوانی انقلاب اسلامی ایران محمد مهدی اسماعیلی فلسطین دفاع مقدس بازی های رایانه ای رونمایی کتاب کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور نهمین جشنواره بازی های رایانه ای فجر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقد کتاب اسرائیل مرکز فرهنگی شهر کتاب مقام معظم رهبری انقلاب اسلامی کامور بخشایش مسجد کرامت مرکز ثقل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۲۸۳۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۴۰ نفر از فرهنگیان کردستانی به دیدار مقام معظم رهبری اعزام شدند

به گزارش خبرنگار مهر، هاشم ناظمی جلال صبح سه شنبه در جمع اصحاب رسانه کردستان با گرامیداشت هفته معلم و اعلام برنامه‌های این ایام اظهار کرد: صداقت و پاکی اصحاب رسانه حاصل زحمات معلمان و مجموعه آموزش و پرورش است که با علاقه و انگیزه به کار خبری می‌پردازید و در این جلسه حضور یافته‌اید.

وی بیان کرد: امروز به نام «سپاس معلم» زنگ سپاس را در مدارس استان همزمان با سراسر کشور داشتیم و جمعی از معلمان نیز قرار است دیداری با مقام معظم رهبری دیدار داشته باشند.

ناظمی جلال تصریح کرد: شهید «مرتضی مطهری» از بارزترین و پیشروترین متفکران در عصر جدید است که در شناخت مباحث فکری سرآمد هم عصران خود است و جایگاه ویژه‌ای در تاریخ معاصر ایران دارد و توانست ایمان دینی را بگونه‌ای ارایه کند که پاسخگوی عصر کنونی باشد.

مدیرکل آموزش و پرورش کردستان یادآور شد: معلم ماندنی‌ترین واژه علم اموزی است که نامش برای همیشه در اندیشه هر فرد ماندگار است و هرساله معلم نمونه براساس شاخص‌هایی در آموزش و پرورش شناخته می‌شود.

وی با اشاره به اینکه شناسایی معلمان نمونه در وهار سطح مدرسه، منطقه، استانی و کشوری انجام می‌شود، افزود: امسال اعمال نظر رای دانش‌آموزان و والدین آنها نیز در انتخاب معلم نمونه نقش داشت.

ناظمی‌جلال تصریح کرد: در راستای انتخاب معلمان نمونه ۴ هزار و ۵۰۰ فرهنگی شرکت کردند که از این تعداد ۲ هزار و ۵۰۰ فرهنگی به مرحله منطقه‌ای و در نهایت ۵۱ نفر به مرحله استانی راه یافتند.

وی عنوان کرد: چهار نفر از برگزیدگان استانی به نرحله کشوری راه یافتند و از این میان «آرمان حسنی» معلم زیویه در مقطع ابتدایی به عنوان یکی از ۲۰ معلم نمونه کشور انتخاب شد.

وی به روز شمار هفته معلم پرداخت و گفت: تجدید پیمان با امام و شهدا، تقدیر از معلمان پیشکسوت، سخنرانی در نمازهای جمعه، تقدیر از خانواده معلمان شهید، تقدیر از معلمان دارای نقش برتر، تقدیر از معلمان جهادگر و ورزشکار، تقدیر از معلمان پژوهشگر و هنرمند در هفته معلم انجام می‌شود.

مدیرکل آموزش و پرورش کردستان دیدار ۴۰ نفر از فرهنگیان کردستان با رهبر انقلاب، غبارروبی مزار شهدا، دیدار با خانواده معزز شهدا، برپایی میز خدمت آموزش و پرورش در نماز جمعه،

کد خبر 6092878